Voor Panorama schrijft mr. N.W.A. (Nancy) Dekens de komende weken een seriereeks over het in botsing komen met de wet. In de editie van 17 juni gaat het over groene vingers (hennep) en het afpakken van crimineel vermogen.
Laat ik een misverstand uit de weg helpen, voor zover dat nodig is. Als u denkt dat heel veel verdachten hun straf ontspringen, zit u er naast. Verreweg de meeste strafzaken eindigen in een veroordeling. Omdat het bewijs tegen een verdachte er nou eenmaal is.
Natuurlijk word ter ook weleens iemand vrijgesproken. Omdat het bewijs rammelt. Of omdat de rechter niet overtuigd is dat degene die terecht staat schuldig is. Dan moet de rechter vrijspreken.
Aangetroffen hennep (kwekerijen), lopen nogal eens uit in vrijspraken. Om uiteenlopende redenen. Wat voorbeelden uit mijn praktijk:
Het blikje van Frank
Frank zou een kwekerij in een door hem gehuurde bedrijfsruimte hebben gehad.
Het leek vrij hopeloos. Er was een huurcontract op zijn naam en er was DNA van hem op een blikje frisdrank aangetroffen in de ruimte met de net geoogste planten. Dat laatste was behoorlijk belastend voor Frank.
Maar Frank zei mij dat hij echt niets te maken had met die kwekerij. Die ruimte had hij gehuurd, om er een bitcoinbedrijf te vestigen. Omdat er geen voorziening voor het aansluiten van internet aanwezig bleek, had Frank niets aan die ruimte. Daar was behoorlijk wat trammelant over geweest tussen Frank en de verhuurder. Frank zei dat hij niet meer in dat pand was geweest.
Ik had om eerlijk te zijn enige moeite met het geloven van dit verhaal. Maar ik ging er mee aan de slag.
De oogst: hennep
De politie ging ervan uit dat er één oogst was geweest. Voor het bereiken van een oogst is gemiddeld 12 weken nodig. Frank kon aantonen door zijn inschrijven bij de Kamer van Koophandel, dat hij eigenaar was van een bitcoinbedrijf. En dat er problemen waren met het aansluiten van internet in de bedrijfsruimte. Die problemen waren er eerder dan 12 weken terug te rekenen vanaf het ontdekken van de hennep kwekerij. Het blikje met daarop zijn DNA had hij heel goed in die periode daar achter hebben gelaten.
Er was naast het huurcontract op naam van Frank en het DNA op het blikje niets anders aangetroffen door de politie dat op zijn betrokkenheid bij de hennep teelt wees. Dat was ook helemaal niet verder onderzocht.
Tijdens het politieverhoor heeft Frank gebruik gemaakt van zijn zwijgrecht. Op de zitting heeft hij een verklaring afgelegd. Beiden op mijn advies. Door het afleggen van die verklaring wierp hij een “alternatief scenario” op. Onderbouwd met stukken, van de Kamer van Koophandel en van het gedoe met de internetprovider. De officier pruttelde wat dat Frank dit verhaal bij de politie meteen op tafel had moeten gooien en dat had hij niet gedaan. Hij moest gewoon veroordeeld worden. Op zo’n moment ga je als advocaat toch een beetje twijfelen aan je eerste advies om te zwijgen. Maar gelukkig, de politierechter was het met mij eens dat er onvoldoende bewijs was dat Frank betrokken was bij de kwekerij. Hij werd vrijgesproken. Frank had overigens wel een strafblad, maar niet voor dit soort feiten.
Het kopje van Nick
Dat lag heel anders bij een andere klant van mij, Nick. Er prijken bij hem een aantal drugsdelicten en flink wat andere veroordelingen op zijn strafblad. Hij moest ook voorkomen voor betrokkenheid bij een hennep plantage. In een woning. De politie had in deze kweekruimte een koffiekopje aangetroffen met daarop DNA van Nick. Hij was daar ook in de buurt gezien. En zijn telefoon had zendmasten daar in de buurt aangestraald. Nick werd opgepakt. Nick zweeg. En is dat blijven doen, ook op de zitting. Op mijn advies. Het meest belastend in deze strafzaak was het DNA op het koffiekopje. Een koffiekopje is een zogenaamd “verplaatsbaar object”. Zonder DNA sporen of vingerafdrukken op bijvoorbeeld een deurpost of een raam, kan niet worden vastgesteld dat degene van wie DNA is aangetroffen dat DNA in die ruimte zelf heeft achtergelaten. Het koffiekopje met daarop het DNA van Nick kan daar net zo goed door iemand anders zijn achtergelaten. Ook deze zaak leidde tot een vrijspraak.
De neus van Hans
Tot slot de zaak van Hans. Hans is een van de oudste klanten in mijn praktijk. Met een strafblad vol met fraudezaken. Het gaat meestal om gesjoemel met BV’s en aangiftes bij de fiscus die niet in de haak lijken te zijn. Geen drugs. Daar wil hij helemaal niets van weten, zegt hij.
Hans wordt samen met een medeverdachte vervolgd voor het exploiteren van een hele grote hennep kwekerij, uitgesplitst in een aantal ruimtes in een groot bedrijfspand. Het gaat om aparte afgesloten delen in het pand vol met planten in verschillende groeistadia. Die op verschillende momenten geoogst moeten worden. De politie heeft bewijs dat deze kwekerij gedurende jaren actief is geweest. Dit is best een vervelende verdenking. Hans vindt het verschrikkelijk om met drugs in verband te worden gebracht. Hij verklaart dat hij alleen een stichting heeft opgericht voor zijn medeverdachte. Die stichting heeft hij een paar maanden als bestuurder op zijn naam gehad. Het was niet meer en niet minder dan een “papieren constructie”. Het vestigingsadres van de stichting was… u raadt het al… het pand waar die ruimtes met planten in zijn aangetroffen. En in dat pand is Hans in die periode wel een paar keer geweest. Dat staat vast. Ook dat hij daar was in de periode dat er vermoedelijk al werd gekweekt. Hans zegt dat hij dat echt niet wist. Dat hij er niets van heeft gemerkt. En ook niets heeft geroken. De medeverdachte belast Hans. Als enige.
Er zijn in deze zaak veel getuigen gehoord die ook in dat pand kwamen. Niemand had ooit een hennep lucht geroken.
In deze zaak volgde ook een vrijspraak. Omdat het bewijs niet sterk genoeg was.
Niet altijd een vrijspraak
Nu moet u niet denken dat hennep kweken risicoloos is. Ik wil u niet de indruk geven dat er altijd een vrijspraak in zit. Dat is namelijk echt niet het geval. Als de politie binnenvalt terwijl u aan het knippen bent, is er geen ontkomen aan. Net als wanneer er planten bij u thuis bijvoorbeeld op zolder of in de kelder worden aangetroffen. Of als er vingerafdrukken van u worden aangetroffen op ramen of deuren in de kweekruimte, in combinatie met meer belastend materiaal. Deze zaken heb ik ook in mijn praktijk gehad. Die klanten zijn allemaal veroordeeld.
Nu is een veroordeling voor een hennep kwekerij voor de meeste verdachten niet het grootste probleem. De straf die volgt is vaak een werkstraf. Gevangenisstraf volgt meestal, maar zeker niet standaard, als het gaat om het kweken in een georganiseerd verband. Ook wel “criminele organisatie” genoemd. Of als je al een strafblad hebt met meerdere veroordelingen voor vergelijkbare feiten.
Afpakken criminele winst na hennep
Het grote probleem bij een veroordeling voor een rol bij hennep kweken vormt het afpakken van de criminele winst die aan de exploitatie van de kwekerij wordt gekoppeld. Verdachten zwijgen daar vaak over. Daar staat een standaardrekensom tegenover, gemaakt door de politie in samenwerking met de energieleverancier. Die rekensom loopt vaak behoorlijk in de papieren. Dat gaat om tienduizenden euro’s als wordt vermoed dat een kwekerij meerdere oogsten heeft gehad. Dat vermoeden wordt niet zelden gebaseerd op illegale stroomafname en vervuilde filters, stof op lampen, achtergelaten plantenresten, etc.
In de zaken van Frank, Nick en Hans vroeg het Openbaar Ministerie criminele winsten af te pakken ter hoogte van respectievelijk € 18.000, € 25.000 en schrik niet: € 4.900.000 (!). Bij een vrijspraak kan geen door misdrijf verkregen voordeel worden vastgesteld.
Kunt u zich voorstellen dat deze heren allen enorm opgelucht waren dat zij niet zijn veroordeeld? Ik wel…
Mogelijk bent u ook geïnteresseerd in een blog over drugsbezit op festivals. Die blog is te lezen via deze link.