Advocaat voorlopige hechtenis nodig?
Wanneer u bent aangehouden heeft u recht op consultatie van een advocaat. Als het om feiten gaat waarvoor voorlopige hechtenis is toegestaan, zult u die advocaat toegewezen krijgen op kosten van de overheid. De zogenaamde piketadvocaat. Onze advocaten staan ook op die piketlijst. U kunt ons treffen als wij dienst hebben en u bent aangehouden voor een voorlopige hechtenisfeit (bijvoorbeeld: diefstal, mishandeling, openlijke geweld, drugsbezit, hennep kweken, heling, straatroof, fraude, doodslag, etc.). U kunt ook bij de politie meteen aangeven dat u een van ons als voorkeursadvocaat wilt voor de consultatiebijstand. Dan komt niet de dienstdoende advocaat naar u toe, maar één van de advocaten van Dekens Pijnenburg Strafrechtadvocaten.
Wanneer u bent aangehouden voor feiten waar geen voorlopige hechtenis is toegelaten (bijvoorbeeld vernieling, belediging, te hard rijden, rijden onder invloed, het overtreden van locatieverboden, etc.), krijgt u de gelegenheid zelf een advocaat in te schakelen. De overheid vergoedt de kosten van de advocaat in dit geval niet.
Voor de volledigheid: wanneer u wordt uitgenodigd om te worden gehoord als verdachte per brief voor een feit waar voorlopige hechtenis is toegelaten, zonder dat u wordt aangehouden, kunt u ook een advocaat inschakelen voor advies en bijstand. De bijstand van de advocaat is ook in die situatie voor uw eigen rekening.
Terug naar de situatie dat u bent aangehouden voor een voorlopige hechtenis feit. U heeft dan recht op advies van een advocaat, op kosten van de overheid. Het is verstandig daar gebruik van te maken. En te wachten op de advocaat.
De advocaat komt bij u langs en legt u uit wat uw rechten zijn. En wat u staat te wachten. Daarnaast zal de advocaat met u doornemen wat de omstandigheden rondom uw aanhouding waren. En waar de verdenking om gaat. De advocaat bespreekt met u of het verstandig is om een verklaring af te leggen, of om juist te zwijgen en om de resultaten van het opsporingsonderzoek af te wachten.
De advocaat legt u uit hoe het verhoor eraan toe gaat, als u voor de eerste keer vast zit. En zal contact met uw familie opnemen over waar u uithangt en dat u een advocaat heeft. Over de verdenking wijden we in dit stadium doorgaans niet uit.
De advocaat zal in de meeste gevallen ook aanwezig zijn bij uw eerste verhoor. In persoon, of in coronatijd, telefonisch.
Na het verhoor is het mogelijk dat u naar huis mag. Dat heet heenzenden.
Inverzekeringstelling
Het is ook mogelijk dat er nog onderzoek moet worden verricht en dat u langer vast moet blijven zitten. Misschien wil de politie u zelf ook nogmaals horen, of vaker. U wordt dan door de (hulp) officier van justitie in verzekering gesteld. Dat kan maximaal drie dagen duren. De advocaat vraagt uw achterban dan om wat schone kleding voor u naar het politiebureau te brengen.
Binnen die termijn moet uw inverzekeringstelling worden getoetst door de onderzoeksrechter. Ook wel rechter commissaris genoemd.
Verlenging inverzekeringstelling
Als de termijn van de inverzekeringstelling in het weekend verstrijkt, kan uw inverzekeringstelling met maximaal drie dagen worden verlengd. Die verlenging wordt dan getoetst door de onderzoeksrechter.
Daar is uw advocaat bij. Die krijgt dan wat stukken. Deze toets is doorgaans niet meer dan een formaliteit. Er wordt uitsluitend getoetst of uw aanhouding rechtmatig was, net als uw inverzekeringstelling. En of er een onderzoeksbelang is bij het verlengen van de inverzekeringstelling.
Bewaring (max. 14 dagen)
Binnen de periode van de inverzekeringstelling, of de verlenging daarvan, kunt u naar huis worden gestuurd. Indien dat niet gebeurd, wordt u voorgeleid aan de onderzoeksrechter. Dan wil de officier van justitie dat u langer vast blijft zitten. Het gaat dan om een duur van veertien dagen. Uw advocaat is hierbij aanwezig en heeft dan de stukken die tot dan toe zijn opgesteld ontvangen. De onderzoeksrechter zal u kort verhoren. Uw advocaat zal dan namens u een standpunt innemen. Over de feiten waarvan u wordt verdacht. Is die verdenking erg genoeg? Er zijn ernstige bezwaren tegen u vereist om u langer vast te houden. Het moet ook gaan om zogenaamde “gevallen van voorlopige hechtenis”. Kort gezegd moet het gaan om een misdrijf waar meer dan vier jaar gevangenisstraf op staat, of een van de bijzondere misdrijven met een kortere strafdreiging die hiervoor in de wet zijn aangewezen. En of er voldoende redenen zijn, gronden, om u in voorarrest te houden. Dat kan namelijk niet zomaar. Daarvoor moet een ernstige verdenking aanwezig zijn van feiten waarvoor u in voorlopige hechtenis mag worden genomen. En er moeten in de wet opgesomde gronden zijn om u langer vast te houden.
Uw advocaat kan ook namens u persoonlijke omstandigheden aanvoeren, waarom u onder voorwaarden vrij zou moeten komen. Er wordt dan om schorsing van uw voorlopige hechtenis gevraagd. U heeft bijvoorbeeld werk, wat u dreigt te verliezen, of u heeft de zorg voor kleine kinderen die van u afhankelijk zijn. Of u heeft een afspraak voor een opname in een verslavingskliniek. En zo zijn er wel meer omstandigheden te verzinnen die uw belang bij vrijlating groter maken dan het belang van de officier van justitie om u langer vast te houden, afhankelijk van het feit waarvan u wordt verdacht.
Als de onderzoeksrechter daar in mee gaat, komt u vrij onder bepaalde voorwaarden. De zaak komt dan op enig moment voor de rechter. Intussen bent u vrij, en blijft u vrij als u zich aan de voorwaarden blijft houden.
Gevangenhouding (max. 90 dagen)
Als de rechter commissaris uw bewaring beveelt, is de duur daarvan maximaal veertien dagen. De advocaat zal u dan bij blijven staan, op kosten van de overheid. Die wordt aan u toegevoegd.
U wordt vanuit het cellencomplex van de rechtbank in een huis van bewaring geplaatst. U kunt dan als u niet in beperking zit (zie onder “beperkingen”) bellen en bezoek ontvangen. Uw advocaat zal u kort na uw inbewaringstelling bezoeken en het dossier met u bespreken. De eerste lijnen van uw verdediging krijgen vorm in deze fase. U krijgt dan ook een kopie van uw dossier. Zodat u ook weet wat de politie tegen u denkt te hebben aan bewijs.
Binnen deze periode kunt u worden vrijgelaten. Het kan ook zo zijn dat de officier van justitie vindt dat u langer vast moet blijven zitten. Dan vindt er een raadkamer gevangenhouding plaats. De officier vordert dan uw gevangenhouding. Dat kan gaan om een periode van 90, 60 of 30 dagen. Dat hangt af van de vraag of er een zittingsdatum is. En ook of er nog onderzoek loopt.
Er vindt dan een raadkamerzitting plaats. Die is niet openbaar. U kunt daarbij aanwezig zijn. Dit is niet verplicht. Datzelfde geldt voor uw advocaat. Doorgaans is het zo dat als uw advocaat inschat dat u vrij kunt komen, de advocaat u adviseert wel of niet naar die raadkamerzitting te gaan.
Als u zelf graag naar die zitting toe wilt gaan, is dat uw goed recht. Uw advocaat zal dan u dan vergezellen.
Tegen de beslissing van de raadkamer om u langer vast te houden, kunt u in hoger beroep. Dat kan slechts één keer. De vraag of dit enige kans van slagen heeft, bespreekt uw advocaat met u.
Het is altijd mogelijk om na het behalen van bepaalde onderzoeksresultaten, of na het ontvangen van een gunstig reclasseringsrapport waarin wordt geadviseerd u vrij te laten, een verzoek richten aan de rechtbank met die inhoud. Dat doet uw advocaat voor u. Dan volgt een raadkamerzitting op uw verzoek. Los van de wettelijke toetsmomenten. Uw advocaat zal niet aarzelen deze route voor u in gang te zetten, als de mogelijkheden om u vrij te laten zich voordoen.
Pro forma zitting
Binnen 90 dagen na uw inbewaringstelling (die eerste 14 dagen), moet uw zaak voor de rechtbank komen, op een openbare zitting. Dat kan een inhoudelijke behandeling zijn. Omdat al het onderzoek in uw zaak klaar is. Het kan ook een zogenaamde pro forma zitting zijn. Omdat er nog onderzoek loopt in uw zaak, door het Openbaar Ministerie, of omdat er nog getuigen moeten worden gehoord op verzoek van de verdediging. Op een pro forma zitting wordt ook uw voorlopige hechtenis getoetst. Die kan worden voortgezet met 90 dagen, of deze kan worden opgeheven, of geschorst onder voorwaarden. Uw advocaat bespreekt natuurlijk met u de mogelijkheden in deze fase.
Regiezitting
Het kan ook zo zijn dat er in uw zaak een regiezitting wordt gehouden, of meerdere regiezittingen. Dan is er meestal sprake van een wat omvangrijker opsporingsonderzoek, waarin veel onderzoek moet plaatsvinden wat niet binnen 90 dagen na uw inbewaringstelling is afgerond. De rechtbank zal dan als het onderzoek wel klaar is, een regiezitting plannen, omdat zij dat zelf nodig vinden, of uw advocaat, of de officier van justitie.
Op regiezittingen wordt de stand van het opsporingsonderzoek steeds besproken. En ook is er ruimte voor het indienen van onderzoekswensen van de verdediging. Zoals het horen van getuigen of deskundigen. Maar het kan ook gaan om andere verzoeken die u en uw advocaat in belangrijk vinden om te kunnen onderzoeken. De rechtbank zal dan beslissing over die verzoeken.
Als al het onderzoek gereed is, zal uw zaak voor een inhoudelijke behandeling worden ingepland.
Opgelegde beperkingen tijdens voorlopige hechtenis
Als aan u beperkingen worden opgelegd betekent dat dat u alleen contact mag hebben met uw advocaat in een bepaalde periode van het opsporingsonderzoek. Het Openbaar Ministerie is bijvoorbeeld op zoek naar andere bewijsmateriaal en wil voorkomen dat u laat regelen dat dat niet gevonden wordt. Of, omdat er nog andere verdachten moeten worden opgepakt die niet gewaarschuwd mogen worden door u. Dan wel omdat er meerdere verdachten zijn opgepakt, die niet met elkaar mogen overleggen, omdat bijvoorbeeld dezelfde personen bij iedereen op bezoek gaat en informatie doorgeeft.
Dit zijn wat voorbeelden van redenen voor het opleggen van beperkingen.
Uw familie en vrienden mag u in deze fase niet bellen. Ze mogen u niet bezoeken. U wordt in afzondering gehouden van andere gedetineerden in het huis van bewaring en kunt niet meedoen aan de arbeid. Ook mag u geen krant en tv. Want dan kunt u het nieuws tot u nemen. Ook over uw zaak. En dat wil de politie in dit stadium voorkomen omdat ze u bijvoorbeeld willen confronteren met bepaalde informatie.
Deze periode is zwaar. U heeft in die periode alleen contact met uw advocaat. Deze advocaat zit ook in de beperkingen. Met u. Er mag inhoudelijk met niemand over uw zaak worden gesproken (als u uw advocaat daar toestemming voor zou hebben gegeven), behalve dan hoe het met u gaat. Uw advocaat komt in deze periode vaker bij u langs, dan wanneer u niet in de beperkingen zit.
Het versoepelen en het opgeheven krijgen van deze beperkingen, is in dit stadium de eerste prioriteit. Tegen het voortduren van de beperkingen kan worden geklaagd bij de rechtbank. Uw advocaat moet daar dan een bezwaarschrift tegen indienen. Er zal vervolgens een besloten zitting plaatsvinden bij de rechtbank. De rechtbank kan dan beslissing de beperkingen op te heffen, of niet. Afhankelijk van het standpunt van de officier van justitie en wat uw advocaat daarover zegt.